Caz Sakinleri

Cemal Süreya 1931'de Erzincan'da doğdu.("1931 yılında Erzincan'da doğdum. Bir doğum günüm yoktur benim"-Güngör Demiray'a mektup,Cemal Süreya Arşivi,Mektuplar Dosyası) 1938'de Dersim İsyanı sonrasında ailesi Bilecik'e sürgün edildi. 9 ocak 1990 tarihinde İstanbul'da ölmüştür. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi maliye ve iktisat bölümü'nü bitirmiştir.Maliye Bakanlığı'nda müfettiş yardımcılığı ve müfettişlik, darphane müdürlüğü, Kültür Bakanlığı'nda kültür yayınları danışma kurulu üyeliği, Orta Doğu İktisat Bankası yönetim kurulu üyeliği ve 25 yılı aşkın Türk Dil Kurumu üyeliği görevlerinde bulunmuştur. Yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik yapmıştır.

Ağustos 1960'tan itibaren yalnızca dört sayı çıkarabildiği Papirüs dergisini Haziran 1966- Mayıs 1970 arası 47, 1980-1981 arası iki sayı daha çıkardı. Pazar Postası, Yeditepe, Oluşum, Türkiye Yazıları, Politika, Yeni Ulus, Aydınlık, Saçak, Yazko Somut, 2000'e doğru gibi yayın organlarında şiir ve yazılarını yayımladı.

İkinci yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılan Cemal Süreya'nın ilk şiiri "Şarkısı Beyaz" Mülkiye dergisinin 8 Ocak 1953 tarihli sayısında yayımlanmıştır. Geleneğe karşı olmasına rağmen geleneği şiirinde en güzel kullanan şairlerden birisiydi. Kendine özgü söyleyiş biçimi ve şaşırtıcı buluşlarıyla, zengin birikimi ile, duyarlı, çarpıcı, yoğun, diri imgeleriyle ikinci yeni şiirinin en başarılı örneklerini vermiştir. Ölümünden sonra adına bir şiir ödülü kondu. 1997'de de Cemal Süreya arşivi yayımlandı.

Cemal Süreya 38 sürgününü bir şiirinde şöyle anlatıyordu:
"Bizi kamyona doldurdular. Tüfekli iki erin nezaretinde. Sonra o iki erle yük vagonuna doldurdular. Günlerce yolculuktan sonra bir köye attılar. Tarih öncesi köpekler havlıyordu."
Ülkü Tamer onun için şu dizeleri yazmıştır:
Tanrı Bin birinci gece şairi yarattı, Bin ikinci gece cemal'i,
Bin üçüncü gece şiir okudu tanrı, Başa döndü sonra, Kadını yeniden yarattı.

Kaynak: Vikipedya

Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu'ndan mezun olmuş, Espiye'de iki yıl ilkokul öğretmenliğinden sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'ne girdi. Enstitünün Fransızca bölümünden mezun (1944) olan Berk, 1945-1955 yılları arasında Zonguldak, Samsun ve Kırşehir'de ortaokul ve liselerde Fransızca öğretmenliği yaptı. 1956 yılından itibaren on üç yıl boyunca Ankara'da T.C. Ziraat Bankası'nın Yayın Bürosu'nda çevirmenlik yaptı.

Bu süre içinde modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan Arthur Rimbaud ve Ezra Pound'un şiirlerini çevirerek kitaplaştırdı. Bu tarihten sonra kendini tümüyle yazmaya verdi ve bir anlatı kitabı dışında, yalnız şiir ve şiire ilişkin yazılar yazdı. Kül adlı kitabıyla 1979 yılında Türk Dil Kurumu ve İstanbul kitabı ile de 1980 yılında Behçet Necatigil Şiir Ödüllerini kazandı. 1983'de Deniz Eskisi adlı kitabıyla, Yedi Tepe şiir Armağını'nın 1988'de de Güzel Irmak adlı kitabıyla Sedat Simavi Edebiyat Ödülü'nü (F. Edgü ile) aldı. 28 Ağustos 2008 tarihinde Bodrum'da 90 yaşında vefat etti.

Otobiyografi

1902'de doğdum
doğduğum şehre dönmedim bir daha
geriye dönmeyi sevmem
üç yaşımda Halep'te paşa torunluğu ettim
on dokuzumda Moskova'da komünist Üniversite öğrenciliği
kırk dokuzumda yine Moskova'da Tseka-Parti konukluğu
ve on dördümden beri şairlik ederim

kimi insan otların kimi insan balıkların çeşidini bilir
ben ayrılıkların
kimi insan ezbere sayar yıldızların adını
ben hasretlerin

hapislerde de yattım büyük otellerde de
açlık çektim açlık gırevi de içinde ve tatmadığım yemek yok gibidir

otuzumda asılmamı istediler
kırk sekizimde Barış madalyasının bana verilmesini
verdiler de
otuz altımda yarım yılda geçtim dört metre kare betonu
elli dokuzumda on sekiz saatta uçtum Pırağ'dan Havana'ya

Lenin'i görmedim nöbet tuttum tabutunun başında 924'de
961'de ziyaret ettiğim anıtkabri kitaplarıdır

partimden koparmağa yeltendiler beni
sökmedi
yıkılan putların altında da ezilmedim

951'de bir denizde genç bir arkadaşla yürüdüm üstüne ölümün
52'de çatlak bir yürekle dört ay sırtüstü bekledim ölümü

sevdiğim kadınları deli gibi kıskandım
şu kadarcık haset etmedim Şarlo'ya bile
aldattım kadınlarımı
konuşmadım arkasından dostlarımın

içtim ama akşamcı olmadım
hep alnımın teriyle çıkardım ekmek paramı ne mutlu bana

başkasının hesabına utandım yalan söyledim
yalan söyledim başkasını üzmemek için
ama durup dururken de yalan söyledim

bindim tirene uçağa otomobile
çoğunluk binemiyor
operaya gittim
çoğunluk gidemiyor adını bile duymamış operanın
çoğunluğun gittiği kimi yerlere de ben gitmedim 21'den beri
camiye kiliseye tapınağa havraya büyücüye
ama kahve falıma baktırdığım oldu

yazılarım otuz kırk dilde basılır
Türkiye'mde Türkçemle yasak

kansere yakalanmadım daha
yakalanmam da şart değil
başbakan filân olacağım yok
meraklısı da değilim bu işin
bir de harbe girmedim
sığınaklara da inmedim gece yarıları
yollara da düşmedim pike yapan uçakların altında
ama sevdalandım altmışıma yakın
sözün kısası yoldaşlar
bugün Berlin'de kederden gebermekte olsam da
insanca yaşadım diyebilirim
ve daha ne kadar yaşarım
başımdan neler geçer daha
kim bilir.

1 – Frevo (E. Gismonti) – 09:17 (Solo – 1979)

2 – Magico (E. Gismonti) – 07:48 (Magico – 1980)
Charlie Haden (b), Jan Garbarek (sax)

3 – Aquarela do Brasil (Ary Barroso) – 06:02 (Duas Vozes – 1985)
Nana Vasconcelos (per, voc)

4 – Rio de Janeiro (E. Gismonti) – 06:28 (Duas Vozes – 1985)
Nana Vasconcelos (per, voc)

5 – Tomarapeba (Amazon Traditional) – 03:43 (Duas Vozes – 1985)
Nana Vasconcelos (per, voc)

6 – Baiao Malandro (E. Gismonti) – 04:16 (Alma – 1987)

7 – Maracatu (E. Gismonti) – 05:30 (Alma – 1987)

8 – Realejo (E. Gismonti) – 04:48 (Alma – 1987)

9 – Dança dos Escravos (E. Gismonti) – 08:50 (Infancia – 1991)
Nando Carneiro (g, synt), Zeca Assumpçao (b), Jacques Morelenbaum (cello)

10 – Infancia (E. Gismonti) – 10:49 (Infancia – 1991)
Nando Carneiro (g, synt), Zeca Assumpçao (b), Jacques Morelenbaum (cello)

Egberto Gismonti Amin, 1947, Brezilya

Egberto da diğer birçok caz müzisyeni gibi müzik geçmişi olan bir aileden gelmektedir. Büyükbabası ve amcası orkestra şefidir. 5 yaşında piyano ve müzik teorisi eğitimi almaya başlar. Aynı sıralarda flüt, klarnet ve sonunda da akustik gitar çalmaya başlar. Akustik gitara geçişinde ve onu sevmesinde, İtalyan olan ve aynı zamanda serenatlara da düşkün olan annesinin rolü büyüktür. Bunun sonucunda, piyanonun çok sesliliğine sahip olması için kendi el yapımı olan 10, 12 ve 14 telli gitarlar yapmıştır. 15 yıl klasik müzik eğitimi aldıktan sonra 20li yaşlarındayken Avrupa’ya gider ve orada orkestrasyon ve analiz derslerine bir süre daha devam eder. 1969 la 1971 yılları arasında Avrupa’nın çeşitli yerlerinde konserler verir ve kayıtlar yapar.

1971’de Brezilya’ya geri döner ve Rio yakınlarındaki küçük bir kasabaya yerleşir. Bu dönemde yaptığı müzik, plak şirketi sahipleri tarafından anlamsız bulunur. Müziği çok komplikedir ve uzunluğu 20-25 dakikaya ulaşan parçaları vardır. 1974’te Berlin Festivali’nden bir teklif alır ve orada çalar. Bu sayede ECM’in kurucusu Manfred Eicher ile tanışır ve Brezilya’ya döndüğünde Eicher’den bir mektup alır. Yıl 1975’tir ve o tarihten beri de 15’e yakın albümü bu firmadan yayımlanmıştır. Bu sıralarda kendisi gibi Brezilyalı olan perküsyon ustası Nana Vasconcelos ile çalışmaya başlar. İngiltere, ABD, Almanya gibi ülkelerde ödüller alan albümler kaydederler.

70lerin sonlarında Amazon kültürünü ve müziğini öğrenmeye karar verir. Amazon Ormanları’nın tam ortasındaki Yawaiapiti Kabilesi’ne girebilmek için iki hafta boyunca kabilenin etrafında flüt çalar ve sonunda kabilenin şefi onu evine davet eder. Yaklaşık bir ay boyunca onlarla yaşar ve onların müziğini solur. 1980lerde Jan Garbarek ve Charlie Haden gibi ECM müzisyenleriyle çalışır. Son olarak; Gismonti’nin müziği ile ilgili birçok tartışma yapılmıştır fakat genel hatlarıyla O’nun müziği şu şekilde tarif edilebilir: Klasik batı müziği kurallarının ve dizilerinin kullanıldığı, Brezilya halk müziğinin ve Amazon müziğinin duyulabildiği, geleneksel caz ritimlerinin ve melodilerinin de olduğu, Latin kökenli bir Caz müziği…